Tystysgrif Perfformiad Ynni

Mae'r ddeddfwriaeth yn gallu bod yn berthnasol i gymdeithasau tai, landlordiaid preifat (gan gynnwys landlordiaid sydd â thenantiaid sy'n hawlio Budd-dal Tai) a llety i fyfyrwyr (dan rai amgylchiadau).

Mae rhaid i landlordiaid gomisiynu Tystysgrif Perfformiad Ynni a sicrhau bod copi ohoni, gan gynnwys adroddiad argymhellion, ar gael am ddim i ddarpar denantiaid cyn gynted ag sy'n bosibl. Fan lleiaf, dylai hyn ddigwydd pan fydd gwybodaeth ysgrifenedig am gartref yn cael ei rhoi i ddarpar denantiaid am y tro cyntaf, neu pan fyddan nhw'n trefnu ymweliad, a chyn cychwyn ar unrhyw gontract rhentu. Cyn cychwyn ar unrhyw gontract rhentu, bydd rhaid rhoi copi o Dystysgrif Perfformiad Ynni (adroddiad argymhellion a graddio) am ddim i'r person a fydd, yn y pen draw, yn denant. Yn dechrau 1 Hydref 2008, bydd Tystysgrif Perfformiad Ynni yn ofynnol bob tro y bydd adeilad yn y sectorau rhentu cymdeithasol a phreifat yn cael ei rentu gan denant newydd. Mae adeilad yn gallu bod:

• yn adeilad cyfan
• yn rhan o adeilad, lle mae'r rhan honno wedi'i chynllunio neu ei haddasu i gael ei defnyddio ar wahân.

Mae Tystysgrif Perfformiad Ynni yn ofynnol yn achos cartrefi hunangynhwysol, sef cartrefi sydd ddim yn rhannu cyfleusterau angenrheidiol – fel ystafell ymolchi, toiled neu gegin – gydag unrhyw gartref arall, a bod ganddo ei fynedfa ei hun, naill ai o'r awyr agored neu drwy rannau cyffredin, ond nid trwy uned arall. Pan fydd gwaith marchnata wedi dechrau cyn mis Hydref 2008, bydd Tystysgrif Perfformiad Ynni yn ofynnol os yw'r eiddo yn parhau i fod ar osod ar 1 Hydref 2008, neu ar ôl hynny. Os oes asiant gan y landlord, mae'n bosibl i'r asiant sicrhau bod y gofynion hyn yn cael eu bodloni. Ond, bydd y landlord yn parhau i fod yn gyfrifol am unrhyw dor-rheolau.

Rhai pwyntiau allweddol

• Mae Tystysgrif Perfformiad Ynni yn ceisio cyfleu perfformiad ynni'r cartref i ddarpar denantiaid sy'n ystyried ei rentu.
• Mae Tystysgrif Perfformiad Ynni yn ddilys am 10 mlynedd ac mae'n gallu cael ei hailddefnyddio yn ôl yr angen yn ystod y cyfnod hwnnw. Does dim angen comisiynu Tystysgrif Perfformiad Ynni newydd bob tro bydd tenant newydd. Ond, pan fydd Tystysgrif Perfformiad Ynni fwy diweddar yn cael ei chomisiynu ar gyfer cartref, bydd hi'n disodli'r hen dystysgrif bob tro. Felly, pan fydd nifer o Dystysgrifau Perfformiad Ynni ar gael ar gyfer eiddo yn ystod cyfnod o 10 mlynedd, y dystysgrif fwyaf diweddar fydd yr unig un ddilys.
• Dydy Tystysgrif Perfformiad Ynni ddim yn ofynnol ar gyfer eiddo a oedd wedi'i feddiannu cyn 1 Hydref 2008, ac sydd wedi parhau i fod wedi'i feddiannu gan yr un tenant ar ôl hynny. Ond, mae'n bosibl i landlordiaid gomisiynu Tystysgrif Perfformiad Ynni ar gyfer y cartrefi hyn os byddan nhw'n dymuno gwneud hynny.
• Mae rhaid i Dystysgrif Perfformiad Ynni gael ei chynhyrchu gan asesydd achrededig, ond mae croeso i landlordiaid gael achrediad i'w hunain neu eu gweithwyr, felly, byddan nhw'n gymwys i ardystio eu heiddo eu hunain.

Cartrefi amlfeddiannaeth

Pan fydd ystafell unigol mewn adeilad yn cael ei rhentu, ond yn rhannu cyfleusterau (fel cegin ac/neu ystafell ymolchi), fydd Tystysgrif Perfformiad Ynni ddim yn ofynnol. Mae Tystysgrif Perfformiad Ynni yn ofynnol mewn achosion o rentu adeilad, neu ran o adeilad sydd wedi'i chynllunio neu ei haddasu i gael ei defnyddio ar wahân, yn unig. Dydy achosion o rentu ystafell ddim yn cael ei hystyried yn ‘rhan o adeilad’.

• Mae tŷ neu fflat yn cael ei rentu gan nifer o denantiaid. Nhw yw'r unig rai sy'n defnyddio eu hystafelloedd gwely, ond maen nhw'n rhannu cegin ac ystafell ymolchi. Yn yr achos yma, mae gan bob unigolyn gontract â'r landlord ar gyfer y rhannau maen nhw'n cael eu defnyddio, ond nid ar gyfer y tŷ/fflat cyfan. Fydd Tystysgrif Perfformiad Ynni, felly, ddim yn ofynnol bob tro y bydd tenant newydd yn symud i mewn. Ond, os bydd tŷ neu fflat yn cael ei werthu, ei rentu yn ei gyfanrwydd neu ei adeiladu, bydd Tystysgrif Perfformiad Ynni yn ofynnol ar gyfer y cyfan.
• Astudiaeth achos 2
• Mae grŵp o ffrindiau yn rhentu cartref. Mae un contract rhyngddyn nhw a'r landlord oherwydd mae'r contract ar gyfer rhentu'r cartref cyfan. Mae Tystysgrif Perfformiad Ynni yn ofynnol ar gyfer y cartref cyfan.

Dylai unrhyw eiddo wedi'i rentu gan denant NEWYDD ar sail hunangynhaliol ar 1 Hydref 2008, neu ar ôl hynny, gael Tystysgrif Perfformiad Ynni.

Erbyn hyn, mae gofyn i Swyddogion Safonau Masnach fod yn fwy gweithgar o ran sicrhau cydymffurfiaeth â'r ddeddfwriaeth uchod.

Am ragor o wybodaeth a dod o hyd i Asesydd Tystysgrif Perfformiad Ynni yn eich ardal, ewch i: www.hcrregister.com