Belle Vue, Trecynon
Er mwyn cyflawni gwelliannau i'r priffyrdd, mae'r Cabinet wedi cytuno ar brosiectau peilot i wella saith ffordd breifat, gan gynnwys un o’r lleoliadau yn rhan o gynllun peilot Llywodraeth Cymru. Yn dilyn y gwaith, bydd pob ffordd yn cael ei mabwysiadu'n barhaol gan y Cyngor.
Yn eu cyfarfod ddydd Mawrth, 21 Medi, trafododd Aelodau'r Cabinet adroddiad a oedd yn cynnig gwneud gwaith ar saith stryd yn y Fwrdeistref Sirol, yn rhan o raglen beilot. Y saith stryd yw; Rhes y Glowyr yn Llwydcoed, Maes Aberhonddu yn Aberaman, Heol Penrhiw yn Aberpennar, Teras Ochr y Bryn yn Llwynypïa, Teras Trafalgar yn Ystrad, Clos y Beirdd yn Rhydfelen a Belle View yn Nhrecynon.
Mae'r lleoliadau yma i gyd yn ffyrdd preifat. Mae'r Cyngor o'r farn bod cyflwr y ffyrdd yma'n anfoddhaol a bod angen gwaith i'w gwella nhw. Mae'r gwelliannau'n amrywio o lefelu'r ffordd i osod cerrig gwastad, ynghyd â gwaith carthffosiaeth, sianelu a gosod goleuadau stryd.
Mae'r adroddiad yn nodi bod Deddf Priffyrdd 1980 yn rhoi pŵer i Gynghorau wella strydoedd preifat i safon foddhaol, ac yna'u mabwysiadu'n briffyrdd i'w cynnal trwy drethi'r cyhoedd. Mae amrywiaeth o strydoedd preifat yn bodoli; o lwybrau troed a lonydd cefn i ffyrdd sy'n rhoi mynediad i gartrefi preifat.
Roedd yr adroddiad yn argymell y dylai'r Cyngor fuddsoddi £250,000 mewn peilot ar gyfer chwe chynllun (Rhes y Glowyr, Maes Aberhonddu, Heol Penrhiw, Teras Ochr y Bryn, Teras Trafalgar a Chlos y Beirdd) - gan gynnwys £50,000 wrth gefn ar gyfer materion sy'n debygol o godi oherwydd bod ansawdd a seilwaith y ffyrdd yn anhysbys.
Mae'r Cyngor hefyd wedi llwyddo i sicrhau £157,000 gan Lywodraeth Cymru, sydd ar gael i dreialu prosiectau fel hyn. Bydd y dyraniad yma'n cael ei wario ar gam cyntaf y gwaith yn Belle View a bydd y Cyngor yn gwneud cais am ragor o gyllid ar gyfer y camau nesaf os bydd cyllid gan Lywodraeth Cymru'n parhau.
Gan fod Aelodau'r Cabinet wedi cytuno i fwrw ati â'r chwe chynllun sydd wedi'u hariannu gan y Cyngor a'r cynllun ychwanegol sy'n cael ei ariannu gan Lywodraeth Cymru, bydd yr holl waith wedi'i gwblhau yn ystod blwyddyn ariannol 2021/22. Yn dilyn hynny, bydd pob ffordd yn cael ei mabwysiadu.
Meddai'r Cynghorydd Andrew Morgan, Arweinydd Cyngor Rhondda Cynon Taf ac Aelod o'r Cabinet sy'n gyfrifol am y Priffyrdd a Thrafnidiaeth: “Rwy’n falch bod Aelodau’r Cabinet wedi cytuno i fuddsoddi cyfanswm o £407,000 i wella saith ffordd breifat y mae’r Cyngor wedi penderfynu sydd mewn cyflwr gwael yn y Fwrdeistref Sirol, a chytuno hefyd i’w mabwysiadu yn dilyn y gwaith. Rydyn ni'n croesawu cyllid y cynllun peilot, gwerth £157,000 gan Lywodraeth Cymru, ar gyfer un o’r cynlluniau, gyda’r chwech arall yn cael eu hariannu trwy adnoddau presennol y Cyngor.
“Rydyn ni'n gwybod bod cynnal a chadw ffyrdd preifat yn broblem gyffredin i drigolion ac i Awdurdodau Lleol, ac rydyn ni wedi bod yn gweithio gyda Llywodraeth Cymru dros y 18 mis diwethaf yn rhan o weithgor i edrych ar y materion ehangach ledled Cymru. Bydd yr arian sydd wedi'i sicrhau gan y Cyngor yn helpu i roi gwybod i Lywodraeth Cymru am y problemau sy'n dod i’r amlwg yn y maes yma. Byddwn ni'n adrodd yr hyn rydyn ni wedi'i ddysgu yn sgil eu cynllun peilot yn ôl i'r Llywodraeth.
“Bydd gwaith y Cyngor mewn chwe lleoliad arall yn rhedeg ochr yn ochr â hyn, ac yn llywio prosiect peilot ar wahân. Rydw i wedi ymweld â phob lleoliad dros yr haf, ac maen nhw wedi cael eu dewis am fod angen gwahanol fathau o ymyrraeth ar bob un. Bydd yr amrywiaeth yma o waith yn helpu ni i ddeall y mathau o waith y byddwn ni'n eu hwynebu yn y dyfodol os bydd buddsoddiad pellach ar gael ar gyfer ffyrdd preifat. Ges i hefyd gyfle i siarad â thrigolion a derbyn adborth gwerthfawr am y materion sy'n eu hwynebu.
“Bydd penderfyniad y Cabinet nawr yn caniatáu i’r Cyngor arfer ei bwerau i wella’r ffyrdd dan berchnogaeth breifat yn Llwydcoed, Aberaman, Aberpennar, Llwynypïa, Ystrad, Rhydfelen a Threcynon, er budd trigolion lleol.”
Wedi ei bostio ar 22/09/2021